Agresja po alkoholu, czyli jak alkohol wpływa na zmianę zachowania

Jednym z wielu przykrych następstw nadmiernego spożycia alkoholu są niekontrolowane zachowania agresywne. Czym jest spowodowana agresja po alkoholu oraz jak można z nią walczyć?

Czym jest spowodowana agresja po spożyciu alkoholu?

Napoje alkoholowe są obecne w życiu większości z nas. Korzystamy z nich podczas imprez rodzinnych, spotkań z przyjaciółmi czy wielu innych uroczystości. Kieliszek ulubionego wina umili niejeden romantyczny wieczór, a schłodzone piwo przyniesie ulgę w upalne letnie popołudnie. Jednak alkohol to nie same korzyści. Z jego spożyciem niekiedy wiążą się pewne zagrożenia. Nadmierne spożycie napojów wyskokowych prowadzi do uzależnienia oraz wywołuje różnego rodzaju zachowania nieakceptowane przez ogół społeczeństwa. To prawda, że po wypiciu znacznej dawki alkoholu następuje faza rozluźnienia i przyjemnego relaksu, jednak przekroczenie pewnej granicy skutkuje szeregiem zaburzeń zachowania, takich jak nagłe zmiany nastroju, kłótliwość czy nerwowość. Skutki takiego stanu rzeczy mogą być opłakane. Jakie są przyczyny agresji po alkoholu oraz jak zazwyczaj wygląda obraz kliniczny pacjenta z tą przypadłością? Przyjrzyjmy się temu bliżej.

Zachowania agresywne po alkoholu - przyczyny

Trunki wysokoprocentowe są częstą przyczyną tracenia kontroli nad swoim zachowaniem. Osoba w stanie znacznego upojenia alkoholowego z kieliszka na kieliszek przestaje logicznie myśleć, a co za tym idzie zaczyna mówić i robić rzeczy, o które wcześniej sama by siebie nie podejrzewała. Nierzadko uzależnieniu od alkoholu towarzyszą takie problemy jak poczucie wewnętrznej pustki, ogromny ból wewnętrzny czy nieumiejętność regulowania własnych emocji. Wiele osób uzależnionych od środków psychoaktywnych, w tym od alkoholu, cierpi także na obniżone poczucie własnej wartości. Co więcej, osoby znajdujące się pod wpływem alkoholu miewają gwałtowne zmiany nastrojów oraz wykazują skłonności do agresji.

Dlaczego można powiedzieć, że alkohol jest bezpośrednią przyczyną wielu zachowań agresywnych? Powodem jest zakłócenie właściwej pracy mózgu, który w prawidłowych warunkach powstrzymuje szereg zachowań impulsywnych, takich jak nieuzasadniona agresja. Substancje psychoaktywne zaburzają proces przetwarzania informacji oraz powodują błędną ocenę sygnałów społecznych, a co za tym idzie niewłaściwą ocenę ryzyka. Uszkadzają ważne struktury mózgu, takie jak pień mózgu, podwzgórze i kora czołowa, które są odpowiedzialne za stan emocjonalny człowieka oraz wyzwalanie agresji. W podobnych okolicznościach nietrudno o prowokacyjną oraz konfliktową postawę. A czy istnieje grupa osób, która jest szczególnie narażona na wybuchy agresji po alkoholu?

U kogo najczęściej pojawia się agresja w przypadku nadmiernego spożycia alkoholu?

Zacznijmy od tego, że nie wszystkie osoby spożywające alkohol przejawiają agresywne zachowania. Czy są znane okoliczności, w których określona grupa pacjentów jest szczególnie narażona na nagłe wybuchy niepohamowanej złości po spożyciu alkoholu? Tak, jest ich kilka.  

• pacjenci, których obraz kliniczny wskazuje na silne zaburzenia osobowości, które sprowadzają się głównie do osobowości borderline, czyli osobowości chwiejnej emocjonalnie. Powyższa przypadłość sprawia, że pacjent niejednokrotnie nie umie kontrolować swojego zachowania i często wybucha gniewem czy dopuszcza się różnorakich aktów agresji,
• pacjenci, którzy w dzieciństwie byli zaniedbywani przez rodziców, byli ofiarami przemocy w rodzinie lub chociażby jej świadkami,
• pacjenci, których obraz kliniczny wskazuje na uszkodzenia układu nerwowego na skutek komplikacji okołoporodowych,
• pacjenci o określonym temperamencie lub tacy, których do zachowań agresywnych zachęca najbliższe otoczenie, 
• pacjenci, u których pojawiają się genetyczne skłonności do przemocy i nadmiernego spożycia alkoholu,
• pacjenci z wysokim poziomem testosteronu lub niskim poziomem aktywności serotoniny.

Alkohol bardzo często jedynie zaostrza wybuchy agresji u takich osób, jednak przyczyn takich zachowań należy szukać dużo głębiej. We wszystkich powyższych przypadkach nawet sporadyczne i okolicznościowe spożycie alkoholu może skutkować nagłymi wybuchami agresji. Jak z nimi walczyć?

Czy terapia pomoże w walce z agresją po alkoholu?

Co ciekawe, za samokontrolę i zachowanie człowieka w dużej mierze odpowiada aktywność jednego z neuroprzekaźników działających w naszym mózgu czyli serotoniny. Nieprawidłowe działanie receptorów serotoninowych może być przyczyną zwiększonej pobudliwości i wysokiego poziomu agresji. Spożycie alkoholu może dodatkowo potęgować agresywne odruchy. Jednak przy odpowiednio zastosowanym leczeniu farmakologicznym oraz wsparciu terapeuty uzależnień pacjent jest w stanie zwalczyć niekontrolowaną agresję.

Mając w pamięci fakt, że przyczyn zachowań agresywnych niekiedy należy szukać głębiej, nasuwa się trafny wniosek, iż w celu zidentyfikowania źródła problemu warto zwrócić się do doświadczonego psychoterapeuty. Jeśli problem dotyczy osoby uzależnionej od alkoholu, najlepszym krokiem będzie przekonanie chorego do leczenia odwykowego. Doświadczony terapeuta uzależnień odpowiednio pokieruje całym procesem terapeutycznym, aby przyniósł on jak najlepsze rezultaty dla chorego oraz jego najbliższego otoczenia.